Diagram Pareto, inaczej diagram Pareto-Lorenza, to inaczej zasada 80-20. Nazwa odnosi się do nazwiska Vilfredo Pareto, socjologa i włoskiego ekonomisty, który w 1906 roku zauważył, że podział bogactwa we Włoszech miały nierówną dystrybucję tj. 20% ludności posiadało 80% majątku. Pareto opracował logarytmiczne modele matematyczne, aby opisać ten nierównomierny rozkład bogactwa. Aby to zilustrować, matematyk Edward Lorenz opracował wykres.
Dr Joseph Juran, doskonale już Wam znany, jako pierwszy zwrócił uwagę, że to, co zaobserwowali Pareto, było powszechną, uniwesalną zasadą — taką, która miała zastosowanie nie tylko w gospodarce, ale też w innych problemach, także jakościowych. Dlatego stworzenie diagramu Pareto przypisuje się Juranowi. W naszej branży diagram ten zwykle pokazuje najczęstsze przyczyny wad, najczęstsze przyczyny reklamacji, itp.
Co ciekawe, obserwacja zasady 80/20 została sprawdzona serią ankiet przeprowadzonych w innych krajach świata w odniesieniu do gospodarki, gdzie osiągnięto podobne wyniki. Mimo wszystko istnieją również “zasady” 90/10, 70/30 i 95/5, co oznacza zawodność założenia 80/20. Z drugiej jednak strony potwierdza to twierdzenie, że mała część czynników odpowiada za większość zjawisk.
Zasadniczo zasada Pareto mówi, że źródła problemu można podzielić na dwie kategorie:
- Niewielka liczba źródeł, które odpowiadają za większość problemu (“Vital Few” – “kilka ważnych”)
- Duża liczba pozostałych źródeł, które indywidualnie i łącznie stanowią stosunkowo niewielką część całego problemu (“Trivial Many” – “dużo oczywistych”)
Na wykresie może też istnieć strefa “Awkward Zone” – “Kłopotliwa Strefa”. Występuje wtedy, gdy nie ma wyraźnego punktu przełamania pomiędzy “Trivial many” i “Vital Few”.
Analizując diagram Pareto-Lorenza przedstawiony powyżej można stwierdzić, że cztery spośród wszystkich kategorii, stanowią aż 86% problemów procesu. W celu optymalizacji należy więc skupić się na eliminacji problemów z czterech pierwszych pozycji.
Tworzenie diagramu Pareto-Lorenza
Aby stworzyć diagram Pareto przejdź poniższe kroki:
- Określ problem po oddania analizie
- Sompletuj informacje związane z danym problemem, określ jednostki
- Stwórz tabelę z danymi.
- Uszereguj pola wartości malejąco za pomocą “Filtruj”
- Skumuluj podane wartości poprzez dodawanie do siebie sumy poprzednich wartości i kolejnej wartości
- Przelicz procenty – wartością odniesienia jest największą sumą skumulowaną – jest to 100%
- Stwórz wykres Pareto (domyślnie Pareto MS EXCEL, Wykres mieszany w SpreadSheets) z wartościami i skumulowanymi % (niebieskie i czerwone wartości w tabeli poniżej). Możesz też narysować go ręcznie 🙂
Patrząc na diagram Pareto-Lorenza przedstawiony powyżej, można orzec, że dwie spośród wszystkich kategorii, stanowią aż 62% problemów procesu.
Podsumowanie
Mam nadzieję, że przybliżyłam Ci temat, opanowałeś materiał z powodzeniem zastosujesz to narzędzie w swojej pracy 🙂 Do dnia dzisiejszego narzędzie to jest wykorzystywane w wielu firmach i należy do jednego z głównych narzędzi zarządzania jakością.