Shewhart, Jurand, Deming… jeśli dobry z Ciebie inżynier jakości już pewnie znasz te nazwiska. A jaki był kontekst i historia jakości? Najpierw było rzemiosło i manufaktura. Sytuacja się zmieniła znacząco za czasów rewolucji przemysłowej. Przejdźmy zatem do konkretów.
Rewolucja przemysłowa
W okresie rewolucji przemysłowej nastąpiło przejście z produkcji manufakturowej, rzemieślniczej na produkcję masową, mechaniczną. Ówcześni rzemieślnicy zostali niejako zmuszeni do pracy w fabrykach jako robotnicy. Boom został zapoczątkowany w Wielkiej Brytanii.
Pod koniec XIX wieku w Stanach Zjednoczonych zerwano z tradycją europejską i przyjęły nowe podejście do zarządzania, opracowane przez Fredericka W. Taylora. Celem było zwiększenie produktywności bez zwiększania liczby wykwalifikowanych rzemieślników. Osiągnął to, wprowadzając szereg usprawnień do podejścia europejskiego. Podejście Taylora doprowadziło do znacznego wzrostu produktywności, ale nowy nacisk na produktywność miał negatywny wpływ na jakość. Aby zaradzić spadkowi jakości, kierownicy fabryk utworzyli działy kontroli, aby wadliwe produkty nie docierały do klientów.
Jakość w czasie XX wieku i II wojny światowej
Po przystąpieniu do II wojny światowej Stany Zjednoczone dostosowały gospodarkę cywilnej do produkcji wojskowej. W tym okresie jakość stała się elementem działań wojennych. Niebezpieczny sprzęt wojskowy był niedopuszczalny, a siły zbrojne Stanów Zjednoczonych sprawdzały wyroby praktycznie wszystko jednostkowo, aby upewnić się, że są bezpieczne w użyciu. Praktyka ta wymagała ogromnych zasobów i powodowała problemy z rekrutacją kompetentnych pracowników.
Aby złagodzić wpływ personelu kontrolującego na bezpieczeństwo, zaczęto stosować kontrolę wyrywkową w celu zastąpienia 100% kontroli. Dostawcom sponsorowano szkolenia w zakresie technik statystycznej kontroli jakości… i tu trafiamy na Waltera Shewharta.
Walter Shewhart zaczął koncentrować się na kontrolowaniu procesów w połowie lat dwudziestych XX wieku. „Proces” definiuje się jako grupę działań, która pobiera dane wejściowe, dodaje do nich wartość i zapewnia wynik. Znaczenie nie miał tylko produkt gotowy, ale też procesy, które go stworzyły.
Shewhart zastował statystykę w procesach przemysłowych, bowiem dostarczają danych matematycznych. Na podstawie danych można sprawdzić, czy proces jest stabilny i kontrolowany, czy też wpływają na niego szczególne przyczyny, które należy wyeliminować. I tak Shewhart jest wynalazcą Karty kontrolnej.
Okres powojenny i znaczenie Japonii
Narodziny TQM w Stanach Zjednoczonych były bezpośrednią odpowiedzią na rewolucję jakości w Japonii po drugiej wojnie światowej. Otóż, japońscy producenci przestawili się z produkcji towarów wojskowych do użytku wewnętrznego na produkcję towarów cywilnych na eksport. Trudno uwierzyć, ale początkowo Japonia cieszyła się reputacją tandetnego towaru, a jej towary były odrzucane przez rynki międzynarodowe. To skłoniło japońskie organizacje do poszukiwania nowych sposobów myślenia o jakości.
Japończycy zasięgnęli języka u zagranicznych firm i wykładowców, w tym dwóch amerykanów:
W. Edwards Deming – amerykański statystyk związany z Biurem Spisu Powszechnego, stał się orędownikiem metod statystycznej kontroli jakości Shewharta, a później stał się prowodyrem ruchu jakościowego zarówno w Japonii, jak i w Stanach Zjednoczonych.był sfrustrowany amerykańskimi menedżerami, gdy większość programów statystycznej kontroli jakości została zakończona po zakończeniu wojny i po zakończeniu kontraktów rządowych.
Joseph M. Juran – amerykański teoretyk zarządzania. Przewidział, że jakość towarów japońskich wyprzedzi jakość towarów produkowanych w Stanach Zjednoczonych do połowy lat 70. XX wieku z powodu rewolucyjnego tempa poprawy jakości w Japonii.
Strategie Japonii reprezentowały nowe podejście. Zamiast polegać wyłącznie na kontroli produktów, japońscy producenci skupili się na usprawnieniu wszystkich procesów organizacyjnych poprzez ludzi. W efekcie z Japonii eksportowano produkty wyższej jakości po niższych cenach.
Amerykańska odpowiedź – Total Quality Management
Początkowo producenci amerykańscy założyli, że sukces Japonii był związany z ceną, i odpowiadali na konkurencję strategiami mającymi na celu obniżenie kosztów produkcji krajowej i ograniczeniem importu. To oczywiście nie poprawiło jakości.
W miarę upływu lat konkurencja cenowa malała, podczas gdy konkurencja jakościowa nadal rosła. Dyrektorzy naczelni głównych korporacji amerykańskich wystąpili naprzód, aby zapewnić osobiste przywództwo w ruchu jakości. Reakcja USA, kładąca nacisk nie tylko na statystyki, ale podejście obejmujące całą organizację, stała się znana jako Total Quality Management (TQM) .
Wg Philipa B. Crosby’ego, kolejnego guru jakości, TQM to filozofia pracy oparta na czterech absolutach jakości:
4 Absoluty jakości
- Jakość określa się jako zgodność ze specyfikacją, wymaganiami
- System jakości ukierunkowany jest na zapobieganie
- Standard jakości oznacza brak wad.
- Jakość mierzy się kosztem braku zgodności ze specyfikacją
Pojawiło się jeszcze kilka innych inicjatyw jakościowych. Na przykład, seria norm zarządzania jakością np. ISO 9000 które są rozwijane po dziś dzień.